(Fot. Archiwum)
Pracujesz za granicą? Ubezpiecz się,/b>
Jeśli pracujesz za granicą podlegasz przepisom z ubezpieczenia społecznego tego państwa, w którym pracujesz. Nie ma znaczenia gdzie siedzibę ma firma, która wysłała cię do pracy czy adres stałego zameldowania. Wyjątkiem od tej zasady jest delegowanie. Wydanie A1 świadczy o tym, że w okresie pracy za granicą lub prowadzenia tam działalności gospodarczej nie musisz tam opłacać składek na ubezpieczenia społeczne. Po prostu ciągle podlegasz wyłącznie polskim przepisom w tym zakresie.
- Opolski ZUS od lat jest w czołówce pod względem wydawanych zaświadczeń A1. Po oddziałach krakowskim i warszawskim wydaliśmy w ubiegłym roku najwięcej zaświadczeń, bo aż 28,4 tys. Tylko w ostatnim kwartale 2018 r. potwierdziliśmy 7,2 tys. zaświadczeń A1. W tym czasie w całej Polsce ZUS przyjął ponad 151 tys. wniosków o potwierdzenie krajowego ubezpieczenia osobom wysyłanym do pracy w innych krajach - mówi Antoni Malaka, dyrektor opolskiego oddziału ZUS.
Formularz A1 potwierdza, że podlegasz zabezpieczeniu społecznemu w Polsce jeśli przemieszczasz się zawodowo w obszarze Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Norwegia, Islandia, Liechtenstein) oraz Szwajcarii. Z wnioskiem o potwierdzenie formularza A1 możesz się zwrócić do ZUS jako pracodawca, pracownik lub osoba prowadząca działalność gospodarczą na własny rachunek.
Najczęściej w delegację jeździmy do Niemiec
To, jak dynamicznie rośnie wysyłanie polskich pracowników w delegację do zagranicznych kontrahentów wskazują zusowskie dane o wydawanych zaświadczeniach A1. W 2016 r. liczba ta przekroczyła pół miliona, a tylko w latach 2012 - 2015 nastąpił wzrost o 120 tys. wydanych zaświadczeń. Koniec 2018 r. ZUS zamknął liczbą 600 tys. przyjętych wniosków o potwierdzenie podlegania polskiemu systemowi zabezpieczenia społecznego.
- Największy udział w liczbie wszystkich zaświadczeń A1 mają te wydane dla pracowników delegowanych i osób, które pracują w kilku państwach Unii Europejskiej. Najczęściej, jako cel delegowania wybierane są Niemcy, to ponad 51 proc. zaświadczeń, dalej Francja - prawie 12 proc., Belgia - 7,5 proc., Holandia - ponad 6 proc. oraz Szwecja z prawie 6 proc udziałem w wydanych zaświadczeniach A1. Udział pozostałych państw członkowskich w polskich zaświadczeniach A1 to około 17 proc. - wylicza Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa opolskiego.
Oprócz wniosków, które składają samozatrudnieni lub pracodawcy w imieniu pracowników z polskim obywatelstwem, coraz więcej wniosków o delegowanie dotyczy obywateli państw trzecich. Wśród nich dominują Ukraińcy i Białorusini stanowiący 97 proc. pracowników z zaświadczeniem A1, którzy nie legitymują się paszportem UE. W 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydał zaświadczenia o podleganiu polskim przepisom ubezpieczeniowym dla 23 tys. obywateli Ukrainy, około 3 tys. Białorusinów i około 200 Rosjan.
W jakim terminie ZUS wyda A1
- Zaświadczenie wydamy niezwłocznie, jeśli oczywiście wniosek jest kompletny. Jeśli będzie budził wątpliwości, to zaświadczenie wydamy od razu po ich wyjaśnieniu. Zachęcamy składających wnioski do zebrania wszystkich dowodów potwierdzających rzeczywiste wykonywanie pracy czy też prowadzenia działalności - wyjaśnia Iwona Galla, z opolskiego oddziału ZUS. - Jeśli instytucja zabezpieczenia społecznego kraju delegowania po otrzymaniu od nas A1 zakwestionuje podstawy do uznania zaświadczenia, to będziemy musieli sprawę zbadać ponownie - dodaje.
Jak złożyć wniosek
Wniosek o wydanie zaświadczenia A1 można złożyć osobiście lub pocztą oraz drogą elektroniczną przez PUE ZUS, gdzie do pobrania jest 10 rodzajów wniosków, w zależności od charakteru delegowania i profilu wnioskodawcy. Wśród najpopularniejszych wniosków, które składają klienci na PUE ZUS są US-3 czyli dla pracownika delegowanego, US-35 tj. o zmianę w wydanym wcześniej zaświadczeniu oraz US-2, a wiec dla osoby, która wykonuje pracę na własny rachunek w dwóch lub więcej państwach członkowskich.
