Ustawa z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych określa między innymi terminy, w których różne rodzaje przedsiębiorstw muszą zacząć tworzyć PPK dla swoich pracowników. Docelowo program ma objąć około 11,5 mln osób. Przed podjęciem decyzji o uczestnictwie w programie bądź ewentualnej rezygnacji z niego warto zapoznać się z podstawowymi zasadami działania PPK.
Przypomnijmy tutaj jedynie, że program zakłada finansowanie składek zarówno przez pracownika, jak i pracodawcę oraz państwo. W wymiarze podstawowym składka może wynosić od 2% do 4% wynagrodzenia pracownika. Pracodawca dopłaca do tego składkę w wysokości od 1,5% do 4% wynagrodzenia osoby zatrudnionej. Dodatkowo na konto PPK trafiają kwota powitalna oraz wpłaty roczne finansowane przez państwo.
Kto musi utworzyć PPK dla pracowników?
PPK to program oszczędzania na emeryturę, który dla pracowników jest dobrowolny. Niemniej pracownik musi mieć zapewnioną możliwość uczestnictwa w nim, co oznacza, że pracodawcy są ustawowo zobowiązani do utworzenia Pracowniczych Planów Kapitałowych. Obowiązek ten istnieje zarówno wówczas, gdy pracownik jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę, jak i przy umowie cywilnoprawnej, agencyjnej bądź innej.
Warto pamiętać, że nie wszyscy pracodawcy mają obowiązek utworzyć PPK od razu po wejściu w życie ustawy (1 stycznia 2019 r.). Akt prawny określa terminy, w jakich podmioty o różnej wielkości zatrudnienia muszą utworzyć te programy oszczędnościowe:
• firmy zatrudniające co najmniej 250 osób - od 1 lipca 2019 r.,
• firmy zatrudniające co najmniej 50 osób - od 1 stycznia 2020 r.,
• firmy zatrudniające co najmniej 20 osób - od 1 lipca 2020 r.,
• firmy zatrudniające mniej niż 20 osób oraz sektor finansów publicznych - od 1 stycznia 2021 r.
Ustawa przewiduje też wyjątki - firmy, które w ogóle nie muszą tworzyć PPK. Należą do nich jednoosobowe działalności gospodarcze, a także mikroprzedsiębiorcy - pod warunkiem, że wszyscy zatrudnieni pracownicy złożą deklaracje o rezygnacji z uczestnictwa w programie. PPK nie muszą tworzyć także przedsiębiorstwa prowadzące PPE (Pracowniczy Program Emerytalny), gdzie odprowadzane są składki w wysokości przynajmniej 3,5% dla minimum 25% zatrudnionych osób.
Kto może poczekać? Wyjątki od reguły
Czy ustawa przewiduje jeszcze jakieś wyjątki? Tak - niektóre firmy mają na utworzenie PPK więcej czasu, niż wskazywałaby liczba zatrudnianych przez nie pracowników. Wspomniano już o innym terminie dla sektora finansów publicznych. Ekspert portalu ppk.info wyjaśnia:
- Podmioty sektora finansów publicznych muszą zawrzeć umowy o zarządzanie PPK po 1 stycznia 2021 r., a najpóźniej do 10 kwietnia 2021 r. Do tych podmiotów należą organa władzy publicznej, w tym organa administracji rządowej, kontroli państwowej i ochrony prawa oraz sądy i trybunały, jednostki samorządu terytorialnego (np. gminy, powiaty) oraz ich związki, związki metropolitalne i jednostki budżetowe, w tym samorządowe zakłady budżetowe. Do podmiotów sektora finansów publicznych należą też agencje wykonawcze, instytucje gospodarki budżetowej oraz państwowe fundusze celowe, Zakład Ubezpieczeń Społecznych i zarządzane przez niego fundusze, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i fundusze zarządzane przez jej prezesa. Kolejne podmioty to Narodowy Fundusz Zdrowia, samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, uczelnie publiczne, Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne, państwowe i samorządowe instytucje kultury oraz inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, instytutów badawczych, instytutów działających w ramach Sieci Badawczej Łukasiewicz, banków oraz spółek prawa handlowego.
Do szczególnych przypadków przewidzianych przez ustawodawcę należą podmioty wchodzące w skład jednej grupy kapitałowej. Mogą one zawierać umowy o zarządzanie i prowadzenie PPK w terminie, w którym ustawa ma zastosowanie w stosunku do tego podmiotu, który zatrudnia największą liczbę osób zatrudnionych w danej grupie kapitałowej.
Przepis ten oznacza w praktyce, że taki najmniejszy pracodawca w grupie kapitałowej może ruszyć z PPK razem z największym podmiotem, pod warunkiem jednak, że jest to grupa kapitałowa w rozumieniu przepisów o PPK. Innymi słowy, tylko wówczas średni czy mały podmiot może utworzyć PPK wcześniej niż wynika z terminów ustawowych. Jeśli dany podmiot nie należy do jednej grupy kapitałowej z nadrzędnym, większym podmiotem, nie powinien zawierać umów o zarządzanie i prowadzenie PPK wcześniej niż wyznacza ustawa. Nie oznacza to, że ustawa to uniemożliwia. Warto jednak poczekać, gdyż przedwczesne zawarcie umowy niesie ryzyko powstania problemów przy rozliczaniu składek ZUS, a także powstania roszczeń pracowników odnośnie do bezpodstawnych potrąceń z wynagrodzenia.
Ustawa o PPK określa precyzyjnie terminy, w których dane podmioty powinny utworzyć PPK i zawierać umowy o ich zarządzanie. Pomijając przypadki szczególnie przewidziane w tym akcie prawnych, nie warto zakładać PPK przedwcześnie - nie przyniesie to większych korzyści, a może zrodzić problemy prawne.
Dowiedz się więcej na temat ustawy o PPK: https://ppk.info/baza-wiedzy/artykuly/dociskanie-sruby-ppk-najnowszy-projekt-nowelizacji-ustawy-o-ppk/
