(Fot. Archiwum)
Ubezpieczenie to podstawa
Jeśli forma umowy o pracę wiąże się z opłacaniem składek na ubezpieczenie wypadkowe, to Zakład Ubezpieczeń Społecznych może wypłacić jednorazowe odszkodowanie za stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu w wyniku wypadku lub choroby zawodowej.
- Od kwietnia do końca marca przyszłego roku będą obowiązywały nowe stawki z tytułu odszkodowania za wypadek przy pracy. Obecnie każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu to według nowych stawek 1133 złote. To o 100 złotych więcej niż dotychczas. Wysokość jednorazowego odszkodowania to 20 procent przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu - Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa opolskiego.
W ostatnim kwartale ubiegłego roku opolski ZUS przyznał 146 jednorazowych odszkodowań. Kwota przeznaczona na ich wypłatę przekroczyła 1 mln 123 tys. zł. Średnia wysokość odszkodowania wyniosła w regionie 7692,27 zł i była o niemal 545 zł wyższa od przeciętnej kwoty przyznanej za odszkodowanie w Polsce.
Pod koniec roku na Opolszczyźnie świadczenia te trafiły nie tylko do osób na "etacie", ale również do 10 osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Na rachunki bankowe samozatrudnionych trafiło w sumie ponad 73 tys. złotych, a przeciętna wysokość odszkodowania sięgnęła 7334,30 zł.
W ostatnim kwartale 2021 r. w skali kraju ZUS przyznał odszkodowanie ponad 10,7 tysiącom osób, a wydatki na ten cel wyniosły prawie 77 mln zł (przeciętna wysokość wypłaconego odszkodowania w tym okresie to 7147,40 zł).
Stopień uszczerbku oraz jego związek z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową ocenia lekarz orzecznik ZUS lub komisja lekarska ZUS, po zakończeniu leczenia lub rehabilitacji. Jednorazowe odszkodowanie wypadkowe przysługuje też uprawnionym członkom rodziny osoby zmarłej w konsekwencji wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.
Odszkodowanie na wniosek
Warto pamiętać, że ZUS nie wypłaci pieniędzy z tytułu jednorazowego odszkodowania wypadkowego z urzędu. Osoba poszkodowana powinna złożyć o nie złożyć wniosek, dołączyć protokół powypadkowy lub kartę wypadku wraz z dokumentacją co do okoliczności i przyczyn wypadku sporządzoną przez pracodawcę. To dokumenty oraz wypełnione przez lekarza zaświadczenie o stanie zdrowia (OL-9) wnioskodawcy potwierdzające zakończenie leczenia i rehabilitacji poszkodowanego stanowi podstawę do przelewu pieniędzy na konto.
Przyznanie lub odmowa prawa do odszkodowania ma formę decyzji, a ZUS powinien ją wydać do 14. dni od uprawomocnienia się orzeczenia lekarza orzecznika ZUS lub wyjaśnienia ostatniej okoliczności w sprawie. Od decyzji można się odwołać w ciągu miesiąca od dnia jej doręczenia. Natomiast jeśli prawo do jednorazowego odszkodowania zostało ustalone, to Zakład wypłaci przyznaną kwotę do 30 dni od wydania decyzji.
Dokumenty potrzebne do wypłacenia jednorazowego odszkodowania powinien w imieniu poszkodowanego złożyć pracodawca (płatnik składek). Osoby prowadzące działalność gospodarczą mogą to zrobić osobiście, pisemnie lub ustnie do protokołu w dowolnej placówce ZUS albo wysłać dokumenty drogą pocztową. Tym osobom kartę wypadku sporządzi ZUS. Wniosek o odszkodowanie rozpatruje jednostka ZUS właściwa ze względu na miejsce zamieszkania osoby, która uległa wypadkowi.
Są wyjątki
Są sytuacje, gdy ZUS może odmówić wypłaty odszkodowania. Na przykład, gdy wnioskodawca umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa naruszył przepisy o ochronie życia i zdrowia. Ponadto gdy udowodniono, że to była jedyna przyczyna wypadku. Również w sytuacji, gdy pracownik przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku, ponieważ był nietrzeźwy, pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych. Odmowa wypłaty świadczenia nie będzie dotyczyła członków rodziny ubezpieczonego, którzy w takich przypadkach zachowują prawo do świadczeń.
