(Fot. (Narodowe Archiwum Cyfrowe))
( Archiwum Akt Nowych)
26 stycznia 1919 roku, Polki poszły do urn jako pełnoprawne obywatelki, wyznaczając nie tylko nową erę w polityce, ale również stając się jednymi z pierwszych na świecie posiadaczek pełnych praw wyborczych. Polki zdobyły te prawa przed wieloma innymi krajami, takimi jak Stany Zjednoczone, Francja czy Włochy, umiejscawiając Polskę w awangardzie postępu społecznego.
"My, Polki, nie chcemy być biernymi widzami, lecz chcemy wziąć bezpośrednio udział w tym dziejowym momencie Zmartwychwstania Polski i otwieramy zjazd pod hasłem uobywatelnienia kobiet w Niepodległym, Zjednoczonym Państwie Polskim."
Justyna Budzińska-Tylicka, jedna z późniejszych posłanek, 1917
Ulotka Komitetu Centralnego Równouprawnienia Politycznego Kobiet Polskich nawołująca do czynnego udziału w wyborach do Sejmu Ustawodawczego, 10.XI. 1918 r. (AAN)
Ruch emancypacyjny na ziemiach polskich, choć sięgał korzeniami do XIX wieku, nabrał na sile na przełomie wieków. Jednak w trakcie walki o niepodległość, kobiety nie tylko domagały się równouprawnienia, ale również walczyły na wszystkich frontach. Były matkami, żołnierkami, organizatorkami, a także uczestniczyły w życiu politycznym, angażując się w prace parlamentu i podejmując się działań społecznych. Ich determinacja sprawiła, że walka o wolność była jednocześnie walką o równość. W dziejach Polski te dwie nieodłącznie się splatają, ukazując siłę kobiet, które walczyły zarówno o niepodległość, jak i o swoje miejsce w demokratycznym społeczeństwie.
(Kobiety agitujące w dniu wyborów do Rady Miejskiej w Warszawie, 22 maja 1927, Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Oddział Ochotniczej Legii Kobiet w marszu przez Lwów, 1919 ( Narodowe Archiwum Cyfrowe)
10 lutego 1919 roku, pierwsze polskie posłanki zasiadły w ławach Sejmu Ustawodawczego. Gabriela Balicka, Jadwiga Dziubińska, Irena Kosmowska, Maria Moczydłowska, Zofia Moraczewska, Anna Piasecka, Zofia Sokolnicka oraz Franciszka Wilczkowiakowa reprezentowały różne partie polityczne. Zasiadały w komisjach: konstytucyjnej, oświatowej, opieki społecznej, zajmując się sprawami zaniedbywanymi przez mężczyzn. Udało im się zmienić przepisy prawa cywilnego związane z prawami kobiet, ochroną kobiet i młodocianych, zwalczaniem handlu kobietami i dziećmi. Wydały nowoczesną na tamte czasy ustawę o opiece społecznej, a projekt ustawy o sprzedaży i wyrobie spirytusu i napojów alkoholowych stał się wzorem dla wielu państw europejskich. W sumie w dwudziestoleciu międzywojennym w Polskim Sejmie zasiadało około 50 parlamentarzystek.
(Grupa posłanek BBWR w kuluarach, widoczne m.in. Janina Kirtiklisowa, Eugenia Waśniewska, Zofia Moraczewska, Maria Jaworska, Halina Jaroszewiczowa, Narodowe Archiwum Cyfrowe)
W słowach Justyny Budzińskiej-Tylickiej z 1917 roku słyszymy apel o uczestnictwo w budowaniu Niepodległego, Zjednoczonego Państwa Polskiego. Warto być dumnymi z tego, że jako Polki mamy możliwość decydowania o swojej przyszłości.
Żródło:Prezydent.pl
