Według danych z III kwartału 2023 roku, ceny mieszkań w największych aglomeracjach, takich jak Kraków, Wrocław, Łódź, Poznań, Gdańsk i Szczecin, poszybowały w górę o aż 13% w porównaniu z poprzednim rokiem. To alarmujący sygnał dla rynku nieruchomości, który już odczuwał wyraźny wzrost cen.
Również na rynku wtórnym ceny transakcyjne mieszkań w III kwartale 2023 roku uległy niewielkiemu wzrostowi, zwłaszcza wśród największych aglomeracji. Mniejsze miasta wojewódzkie zanotowały wzrost na poziomie około 5% rdr.
Raport wskazuje, że głównymi czynnikami napędzającymi wzrost cen są duży popyt, program Bezpieczny Kredyt 2% (BK2%) oraz wzrost zdolności kredytowej gospodarstw. Dodatkowo, ograniczona podaż nowych mieszkań z powodu niewystarczającej liczby rozpoczynanych projektów w poprzednich kwartałach stanowi istotny element tego problemu.
Prognoza na 2024 rok
Analitycy PKO BP prognozują, że ceny mieszkań w Polsce będą nadal rosnąć w ciągu kolejnych 12 miesięcy, jednak tempo wzrostu ma ulec spowolnieniu, utrzymując się w granicach 5-10% rok do roku. Oczekuje się, że utrzymanie sprzedaży będzie trudne, a stopniowe zwiększanie podaży (od II połowy 2024 roku) ma wpłynąć na spowolnienie wzrostu cen.
Czynniki wpływające na wzrost cen mieszkań:
- Program BK2% generujący popyt kredytowy (o ile zostaną zwiększone limity w programie).
- Ograniczona oferta mieszkań z powodu ograniczenia liczby rozpoczynanych projektów w poprzednich 6 kwartałach.
- Pogłębiający się deficyt terenów budowlanych w atrakcyjnych lokalizacjach w największych miastach.
- Koszty nowelizacji warunków technicznych przenoszone na klientów przez deweloperów.
Czynniki hamujące wzrost cen:
- Możliwe spowolnienie lub zatrzymanie obniżek stóp procentowych NBP przez RPP.
- Ryzyko, że wzrost płac będzie niższy niż wzrost cen mieszkań.
- Stopniowe zwiększanie podaży, szczególnie od II połowy 2024 roku.
- Stabilizacja stawek za wynajem, osłabiająca motywację zakupu inwestycyjnego.
Wprowadzenie programu BK2% miało na celu złagodzenie trudności finansowych młodych Polaków przy zakupie pierwszego mieszkania poprzez udzielenie preferencyjnych warunków kredytowych. Jednakże, mimo jego popularności, program znalazł się w sytuacji krytycznej, z powodu wyjątkowego zainteresowania oraz wyczerpania zasobów.
Zmiana w polskim rządzie przynosi niepewność co do przyszłości programu BK2%. Mimo obietnic poprzedniej administracji dotyczących wsparcia dla młodych nabywców mieszkań, zasoby finansowe programu zostały wyczerpane, a kolejne banki informują o wstrzymaniu naboru wniosków. Bank Ochrony Środowiska zachęca jednak do składania wniosków do 29 grudnia, wyrażając jednocześnie chęć dalszego udziału w programie, jeżeli ten zostanie przedłużony. Wstrzymanie naboru wniosków przez kolejne banki stanowi sygnał, że nawet jeśli program zostanie przedłużony, mogą pojawić się nowe ograniczenia czy zmiany w warunkach udziału. Młodzi ludzie, którzy kalkulowali swoje decyzje zakupowe bazując na obietnicach programu, teraz stoją przed niepewnością co do możliwości skorzystania z tej formy wsparcia.
Obecny krajobraz polityczny i finansowy poddaje w wątpliwość dalszą efektywność programu, co może znacząco wpłynąć na młodych ludzi marzących o własnym lokum. Zaniepokojeni klienci i potencjalni nabywcy mieszkań czekają na decyzje rządu odnośnie przyszłości BK2%, zastanawiając się, czy będą mieli szansę skorzystać z preferencyjnych warunków kredytowych w 2024 roku.
Ostateczna prognoza PKO BP sugeruje, że polski rynek nieruchomości będzie wymagał szczególnej uwagi, a przyszłość rynku mieszkań w Polsce w 2024 roku jest obecnie otoczona pewnymi obawami.
