(Fot. Pixabay)
Każde dziecko ma prawo do życia w miłości, szacunku i bezpieczeństwie. Niestety, przemoc wobec dzieci nadal jest problemem, który może przybierać różne formy - od fizycznej i psychicznej, po zaniedbanie czy przemoc ekonomiczną.
Przemoc wobec dzieci w Polsce - alarmujące dane i potrzebne działania
79% dzieci i nastolatków w Polsce doświadczyło przemocy lub zaniedbania, a w ostatnim roku było to 52% badanych - wynika z raportu Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę.
Skala przemocy wobec dzieci i młodzieży w Polsce jest zatrważająca. Jak wynika z badania, większość młodych ludzi (79%) w swoim życiu doświadczyła przynajmniej jednej formy przemocy. W roku poprzedzającym badanie aż 52% respondentów przyznało, że zetknęło się z przemocą.
Najczęstsze formy przemocy
Najczęściej zgłaszane przypadki dotyczą przemocy rówieśniczej - doświadczyło jej 66% dzieci i nastolatków. Kolejne miejsca zajmują przemoc ze strony bliskiego dorosłego (32%) oraz wykorzystanie seksualne bez kontaktu fizycznego (26%).
Inne formy przemocy obejmują zaniedbanie emocjonalne (23%), parentyfikację, czyli przejmowanie obowiązków dorosłych przez dzieci (20%), oraz bycie świadkiem przemocy w domu (14%). Fizycznego wykorzystania seksualnego doświadczyło 8% respondentów, podobnie jak zaniedbania fizycznego.
Różnice w doświadczeniach przemocy
Dziewczęta częściej niż chłopcy zgłaszały przemoc:
- 36% dziewcząt doświadczyło przemocy od bliskich dorosłych (wobec 29% chłopców),
- 34% było wykorzystywanych seksualnie bez kontaktu fizycznego (17% chłopców),
- 13% zgłaszało wykorzystywanie seksualne z kontaktem fizycznym (3% chłopców).
Różnice występują także w zależności od miejsca zamieszkania. Mieszkańcy miast częściej deklarowali doświadczenie przemocy rówieśniczej (70% wobec 63% mieszkańców wsi) i wykorzystania seksualnego bez kontaktu fizycznego (29% wobec 23%).
Sprawcy przemocy wobec dzieci
W przypadku przemocy ze strony bliskich dorosłych sprawcami najczęściej byli rodzice - ojcowie (39% przemocy psychicznej i 35% fizycznej) oraz matki (43% psychicznej i 31% fizycznej).
Przemoc rówieśniczą (psychiczną - 87%, znęcanie się - 76%, przemoc fizyczną - 54%) najczęściej stosowali inni młodzi ludzie spoza rodziny. W przypadku wykorzystania seksualnego dominującą grupą sprawców byli mężczyźni.
Samookaleczenia i próby samobójcze
Zachowania autodestrukcyjne także pozostają poważnym problemem. Co piąty nastolatek (22%) przyznał się do samookaleczeń, a co jedenasty (9%) do próby samobójczej. Dziewczęta częściej niż chłopcy deklarują zarówno samookaleczenia (29% wobec 14%), jak i próby samobójcze (14% wobec 5%).
Największe czynniki ryzyka
Czynnikiem najbardziej zwiększającym ryzyko przemocy wobec dzieci jest sytuacja w rodzinie - szczególnie nadużywanie alkoholu, choroba psychiczna lub używanie narkotyków przez domownika.
Jak rozpoznać dziecko doświadczające przemocy?
Warto zwracać uwagę na sygnały ostrzegawcze, takie jak:
- Wycofanie, smutek, unikanie kontaktu z dorosłymi.
- Niewyjaśnione obrażenia, siniaki lub oznaki zaniedbania.
- Sygnały werbalne - dziecko mówi o doświadczeniach przemocy.
Nie bądź obojętny!
Jeśli zauważysz niepokojące symptomy, reaguj. Możesz zgłosić sytuację odpowiednim służbom:
- Telefon alarmowy: 112
- Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży: 116 111 (całodobowy i bezpłatny).
Każda reakcja ma znaczenie. Przerwanie przemocy może ocalić zdrowie i przyszłość dziecka. Nie milczmy - wspólnie możemy tworzyć środowisko, w którym każde dziecko będzie czuło się bezpieczne i kochane.
